Tiroid hastalığı toplumda yaygın olarak görülebilen bir hastalıktır. Kadınlarda ve erkeklerde de görülebilir fakat kadınlarda görülme sıklığı erkeklere oranla çok daha fazladır.
Tiroid Hormonları ve Özellikleri
Tiroid hastalığı bilindiği üzere tiroid bezinin fonksiyonel olarak bozukluğu anlamına gelir ve tiroid bezinin salgıladığı t3 ve t4 hormonlarında sayısal olarak anormallikler görülebilir. Tiroid bezini ise beynin orta kısmında bulunan hipofiz bezi uyarır. Hipofiz bezi, vücudun hormon şefidir diyebiliriz. Hipofiz bezinden salgılanan TSH hormonu, tiroid bezinin işlevini en çok etkileyen hormondur. Eksikliği veya fazlalığı tiroid bezinin fonksiyonunu etkiler. Tiroid bezi ya çok çalışır ya da az çalışır. Zaten bu çalışma durumuna göre belirtileri görebiliyoruz. TSH hormonunun düzenlenmesini ise hipotalamus denen beyin bölgesinden salınan TRH hormonu sağlar. Bu hormonun da eksik ya da fazla olması tiroid bezinin işlevini etkiler.
Tiroid Fonksiyon Bozuklukları
Tiroid bezinden salgılanan hormonların kandaki seviyelerine göre hipotiroidi (bezin az çalışması) ve hipertiroidi (bezin çok çalışması) gibi durumlar görülür.
Hipotiroidi Türk toplumunda hipertiroidiye göre daha sık görülür ve sık görülen bir sağlık problemidir. Semptomlara bakıldığında kilo artışı, saç dökülmesi, metabolizmanın yavaşlaması, karaciğerde yağlanma artışı, diastolik hipertansiyon gibi durumlar görülebilir. Ağır hipotiroidi olgularında bazen miksödem koması denilen tiroid hormonlarında aşırı düşme ve vücutta yaygın ödem artışı görülebilir Bu durum ölümcül risk taşır ve kişi en kısa sürede hastaneye getirilmelidir. Eğer hipotiroidi doğuştan gelen bir sorun ise gerekli tedavi yapılmazsa çocukta zeka geriliği görülebilir.
Hipertiroidi durumunda ise (tiroid hormonunun gereğinden fazla çalışması) görülen semptomlar daha farklıdır. Kalp çarpıntısı, kilo kaybı, atrial fibrilasyon, göz küresinin dışarı doğru belirginleşmesi gibi durumlar görülebilir. Tiroid hormonları bazal metabolizmayı arttıran hormonlar olduğu için bu semptomlar görülebilir.
Tiroid ile ilgili problemler sadece hormon düzeylerine bağlı olmayıp bez yapısındaki problemlerden de kaynaklanabilir. Tiroid bezinde buluna kistler, tiroid bezinin doğuştan gelişmemesi ya da hatalı gelişmesi, tiroid bezinde bulunabilen tümörler, tiroid bezi iltihapları yine tiroid hastalıklarına sebep olabilmektedir.
Nereye başvurmak gerekir?
Çocuk ya da yetişkin birey öncelikle dahiliye ya da pediatri birimlerine başvurabilir. Bu birimler gerekirse yandalları olan endokrinoloji bölümüne hastayı sevk ederler.
Kilo Meselesi
Özellikle hipertiroidi olan hastalarda yani tiroid bezi hormonlarının yüksek olduğu durumlarda metabolizma hızı yüksek olduğu için kişilerde kilo kaybını görmek mümkün olabilmektedir. Endokrinoloğun diyetisyenle iş birliği yaptığı kurumlarda kişi için kalori hesapları ve yenmesi gereken gıdalar düzenlenebilmektedir.
Kişiler diyetisyen bulunan bir hastanede özellikle takipte olmalıdır. Kişi diyetisyenin verdiği listelere uymalı ve diyetisyenin önerilerini endokrinolog ile paylaşmalıdır. Bu şekilde hastalık daha kolay kontrol altında tutulabilir ve kişinin kilo takibi ve bunun vücuttaki belirteçler ile koopere değerlendirilmesi daha rahat olabilir. Kişilerin bu şekilde bilimsel metotlar ile takipte kalması faydalı olacaktır.
